Günümüzde çocuklar dijital ortamlarla neredeyse doğar doğmaz tanışıyor. Bu durum bilgiye erişimi kolaylaştırsa da, çocukları görünmeyen ama derin izler bırakan şiddet biçimlerine de açık hale getiriyor. **Dijital şiddet**, çocuklar üzerinde fiziksel şiddet kadar yıkıcı etkiler yaratabilen yeni bir risk türü olarak karşımıza çıkıyor.
❗ Dijital Şiddet Nedir?
Dijital şiddet, teknolojik araçlar ve dijital platformlar aracılığıyla bireylerin maruz kaldığı psikolojik, duygusal ya da sosyal zararı ifade eder. Çocuklar söz konusu olduğunda bu şiddet türü şu biçimlerde ortaya çıkabilir:
* **Siber zorbalık:** Hakaret, aşağılama, dışlama, tehdit etme
* **Dijital taciz:** Uygunsuz mesajlar, görüntüler veya talepler
* **Mahremiyet ihlalleri:** Çocuğun fotoğraflarının izinsiz paylaşılması
* **Manipülasyon ve kandırma:** Oyunlar veya sosyal medya üzerinden güven ilişkisi kurularak istismar
🧠 Etkileri Neler?
Dijital şiddete maruz kalan çocuklarda şu sonuçlar gözlemlenebilir:
* Kaygı, depresyon ve özgüven kaybı
* Okul başarısında düşüş
* Sosyal izolasyon
* Uyku bozuklukları ve psikosomatik rahatsızlıklar
* Kendine zarar verme eğilimi
🛑 Sosyal Hizmet Uzmanları Ne Yapabilir?
Sosyal hizmet uzmanları, dijital şiddetle mücadelede önleyici, koruyucu ve müdahale edici roller üstlenir. Bu kapsamda;
🎓 1. **Farkındalık Yaratmak
Çocuklara, ailelere ve öğretmenlere yönelik eğitimler düzenlenmeli. “Dijital ayak izi nedir?”, “Gizlilik ayarları nasıl yapılır?” gibi temel konularda bilinç artırıcı materyaller hazırlanmalıdır.
🔍 2. **Erken Tespit ve Müdahale
Sosyal hizmet uzmanları, çocuğun davranış değişikliklerini fark ederek okul, aile ve kolluk kuvvetleriyle iş birliği içinde hızlı bir müdahale planı oluşturmalıdır.
🤝 3. Çocuk Katılımı
Çocuklar sadece korunması gereken bireyler değil, aynı zamanda hak özneleridir. Dijital güvenlik konusunda çocuklara söz hakkı verilmeli ve çözüm süreçlerine aktif olarak katılmaları sağlanmalıdır.
🧰 Faydalı Araçlar ve Kaynaklar
Çocuklara Uygun Anlatımlı Broşürler
Aileler İçin Dijital Ebeveynlik Rehberi
“Dijital Zorbalığa Hayır!” Posterleri
Gizlilik Ayarları Nasıl Yapılır? (Adım Adım Kılavuzu)
🧭 Sonuç
Dijital dünya, çocuklar için büyük fırsatlar barındırırken aynı zamanda görünmeyen tehditler de taşır. Bu yeni çağda çocukları korumanın yolu, onların yanında yer alan uzmanların teknoloji okuryazarlığını güçlendirmesi ve çocuk hakları temelli yaklaşımı sürdürmesinden geçer.
Sosyal hizmet uzmanları için bu mücadele, yalnızca bir görev değil; aynı zamanda bir etik sorumluluktur.
