Planlı müdahale süreci; müracaatçı ile temas kurulan ilk andan planlanan, müracaatçının içinde bulunduğu sistemin değerlendirildiği, sorunlarının ve ihtiyaçlarının tespit edildiği, müracaatçının da katılımı sağlanarak sorunlarının
üstesinden gelebilmesi için toplumdaki kaynakların ve hizmetlerin harekete geçirildiği bir değişim sürecidir.
Planlı müdahale süreci, tanışma, ön değerlendirme, planlama, uygulama, son değerlendirme, sonlandırma ve izleme olmak üzere 7 aşamadan oluşmaktadır.
Tanışma
Tanışma aşaması, sosyal hizmet uzmanının ve müracaatçının ilk iletişime geçtiği aşamadır. Tanışma aşamasının ilk amacı, bireylerin kaygılarını anlayarak, rahat ve güvende hissetmelerini sağlamaktır. Tanışma aşaması, sosyal hizmet uzmanı ve müracaatçının ilk karşılaşması olduğu için sosyal hizmet uzmanı olabildiğince, bilgili, anlayışlı, hazırlayıcı ve kolaylaştırıcı olmalıdır Aynı zamanda da bireyleri sorgulayıcı bir tarzda iletişim kurulmaması gerekmektedir.
Ön değerlendirme
Ön değerlendirme, bir kişinin veya durumun anlaşılması ya da sorunun çözülmesi ya da en aza indirilmesi için işin doğasını, nedenini, gelişimini ve yönünü belirleme sürecidir.
Bu aşamaya başlamak için müracaatçı sisteminin açık bir şekilde tanımlanması gerekmektedir. Vakaya bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşılmalıdır. Bu aşamada bireylerin yaşam öyküleri alınmaktadır.
Planlama
Planlama aşaması, ön değerlendirme ve müdahale aşamalarının arasında arasındadır. Planlama aşamasında bireyin yaşadığı sorunları atlatabilmesi için hedefler belirlenerek yapılması gerekenler tespit edilmektedir. Bu tespitleri yaparken ve hedefler öncelik sırasına göre belirlenirken müracaatçının da bu sürece katılımı ve isteği önemlidir. Bu aşamada müracaatçının güçlü yönlerinin ortaya çıkarılması, sorunların çözümü konusunda avantaj sağlamaktadır.
Müracaatçı ile sözleşmenin hazırlanması, müdahale sürecinde yapılacakların yazılı hale getirilmesi anlamına gelmektedir. Müracaatçı ile sözleşmenin hazırlanması, planlama aşamasının tamamlanmasıdır.
Uygulama
Müracaatçılar ve sosyal hizmet uzmanları amaçlarını gerçekleştirmek için birlikte hazırladıkları planı yaşama geçirmektedir. Ancak sosyal hizmet uzmanının, etkili bir mesleki müdahalede bulunabilmesi için öncelikle müracaatçının bulunduğu yerden başlaması gerekmektedir. Uygulama sürecinde meydana gelen gelişme sürekli olarak izlenmeli ve mikro, mezzo ve makro düzeyde değerlendirilmelidir.
Belirlenen sorunlar ve hedeflenen çözümlerin sağlanabilmesi için ilgili kaynaklar ve sosyal destek sistemleri, müracaatçı yararı gözetilerek harekete geçirilmektedir.
Son Değerlendirme
Son değerlendirme aşaması, bireylerin amaç ve hedeflerine ne derece ulaşabildiğinin ölçülmesi veya değerlendirilmesidir. Son değerlendirme aşamasında, müracaatçıda değişimin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği de değerlendirilmektedir. Hangi amaç ve hedeflere ulaşılamadığı, ulaşılamama nedeni ve çözüm yolları
değerlendirilmektedir.
Sonlandırma
Sonlandırma aşaması, sosyal hizmet uzmanları ile müracaatçılar arasındaki çalışma ilişkisinin sonudur. Sonlandırma, plana uygun olarak, ya da beklenmedik bir biçimde, başarılı ya da başarısız olabilir.
Bir müdahale sürecinin başarılı bir şekilde sonlandırılabilmesi için çalışmanın ne zaman bitirileceğine müracaatçı sistemi ile birlikte karar vermek ve yaşanacak duygusal aktarımları ele almak gerekmektedir. Hedeflenen ve belirlenen aşamalar ile ilgili amaçların gözden geçirilmesi gerekmektedir.
İzleme
İzleme; müdahalenin tamamlanmasından sonra müracaatçının içinde bulunduğu durumun bazı açılardan yeniden incelenmesidir.
İzlemenin temel amacı, müracaatçıların müdahale sürecindeki kazanımlarını koruyup korumadığını belirlemektir.
Planlı Müdahale Aşamalarını Gösteren Tablo
Kullanılan Kaynaklar;
